ในการทำงานวันหยุดของแต่ละอาชีพอาจจะไม่ตรงกัน
แต่ถ้าพูดถึงวันหยุดจริง ๆ เราจะนึกถึงวันเสาร์-อาทิตย์เป็นลำดับแรกอยู่เสมอ แต่เคยสงสัยมั้ยว่าวันหยุดทำไมต้องยืนพื้นเป็นสองวันนี้ เราอาจจะคิดว่าที่ไหน ๆ ก็หยุดแบบนี้จนเป็นธรรมเนียม แต่ธรรมเนียมแบบนี้มาจากไหน?
ใครเป็นคนริเริ่ม
เราจะได้ทราบเรื่องนี้กัน
ทำงาน (แทบ) ไม่หยุดพัก
เรื่องที่ไม่น่าเชื่อคือวันหยุด 2 วันต่อสัปดาห์พึ่งจากมีได้แค่ร้อยกว่าปีเท่านั้น
ย้อนไปตั้งแต่สมัยบาบิโลเนีย (ราว 1800 ปีก่อนคริสตกาล) ผู้คนในยุคนั้นทำงาน 7
วันไม่มีวันหยุด เพราะเชื่อว่าถ้าทำงานทั้ง 7 วันผลผลิตจะออกมางอกงาม ถึงเวลาจะผ่านไปเป็นพันปีแต่การทำงาน 7
วันต่อสัปดาห์ก็ยังเป็นมาตรฐานอยู่ดี แม้จะมีการอะลุ่มอล่วยในบางพื้นที่ให้หยุดแค่ 1 วันต่อสัปดาห์ โดยวันที่หยุดจะเป็นวันที่ใช้ปฏิบัติศาสนกิจตามแต่ละศาสนาเช่น
อิสลามหยุดวันศุกร์ ยูดาห์ (ยิว) หยุดวันเสาร์ คริสต์หยุดวันอาทิตย์ แต่ยังไงการทำงาน
7 วันก็เป็นค่านิยมของโลกอยู่ดี
ฟางเส้นสุดท้าย
จนเข้าสู่ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมในศตวรรษที่ 19
การทำงาน 7 วันก็ยังเป็นมาตรฐานอยู่ดี แต่ที่แย่กว่าคือชั่วโมงการทำงานต่อวันสูงถึง 10 –
12 ชั่วโมงต่อวัน (ไม่รวมเวลาพัก) และยังบังคับให้ทำงานทั้ง 7 วันโดยไม่หยุด
แถมยังกดค่าแรง เพื่อเพิ่มกำลังการผลิตจนถึงขีดสุด เหล่าแรงงานพยายามต่อรองขอให้ได้หยุดสักวันก็ยังดี
แต่บรรดาเจ้าของโรงงานไม่ยอม จนนำไปสู่การประท้วงหยุดงานของแรงงานทั่วอเมริกา
และนำไปสู่การชุมนุมประท้วงเพื่อสิทธิแรงงาน
การชุมนุมในหลายรัฐนำไปสู่การนองเลือดเนื่องจากการปะทะกับเจ้าหน้าที่รัฐ
การประท้วงดำเนินตั้งแต่ค.ศ.1881-1905
แรงงานในยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม ภาพโดย pixarbay
ความเปลี่ยนแปลง
หลังจาก ค.ศ.1905
หลายโรงงานได้ปรับให้มีการหยุดสัปดาห์ละวันโดยอิงตามวันหยุดทางศาสนาตามที่กล่าวไปข้างต้น
และลดชั่วโมงการทำงานลงเหลือ 10 ชั่วโมงต่อวัน ถ้ามีการล่วงเวลาต้องได้เงินเพิ่ม จนกระทั่ง ค.ศ.1926 เฮนรี่ ฟอร์ด เจ้าของกิจการ ฟอร์ด มอเตอร์ ผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่
ได้กำหนดให้บริษัทมีวันหยุดสัปดาห์ละ 2 วันคือ
เสาร์-อาทิตย์เนื่องจากพนักงานส่วนมากเป็นชาวคริสต์และยิว
และลดเวลาทำงานเหลือวันละ 8 ชั่วโมง จากการปรับรูปแบบการทำงานส่งผลให้กำลังการผลิตของบริษัทเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
เฮนรี่ ฟอร์ด ผู้นำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลง ภาพโดย wiki
พอถึง ค.ศ.1932
รัฐบาลสหรัฐอเมริกาได้บรรจุให้การทำงานสัปดาห์ละ 5 วัน เป็นกฎหมายแรงงาน ซึ่งการเปลี่ยนแปลงในลักษณะนี้เกิดขึ้นไล่เลี่ยกันทั่วโลก
ทำให้การหยุดเสาร์-อาทิตย์กลายเป็นมาตรฐานการทำงานจนถึงปัจจุบัน
เป็นยังไงบ้างครับกับเรื่องราวของวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ ใครจะคิดว่าแค่วันหยุดธรรมดา ๆ กลับเป็นสิ่งที่ได้มาจากการต่อสู้ของเหล่าแรงงานในอดีต เพราะฉะนั้นเราควรใช้วันหยุดที่ได้มาให้คุ้มค่า เพราะ work life balance เป็นสิ่งสำคัญ เฮนรี่ ฟอร์ดพิสูจน์ให้เราเห็นแล้ว
